Makine çevirisi ve bilgisayar destekli çeviri (cat) arasındaki fark nedir?

Çeviri ile çok ilgilenmeyen biri makine çevirisinin ve bilgisayar destekli çevirinin (CAT) arasında bir fark olduğunu düşünmez. Fakat bu iki çeviri aracı birbirinden çok farklıdır. Farklarından bahsetmeden önce makine çevirisinin ve bilgisayar destekli çevirinin ne olduğunu size ayrı ayrı anlatmak istiyorum. Böylece aralarındaki farkı daha kolay anlayabilirsiniz.

Makine Çevirisi Nedir?

Makine çevirisi kaynak dildeki bir metni istediğiniz herhangi bir hedef dile otomatik olarak ve belirli kurallar ve algoritmalara uyarak çeviren sistemdir. Makine çevirisi saniyeler içinde çok uzun metinleri çevirebilir. Fakat doğruluğu tartışılmaktadır. Karşınıza çok kaliteli olmayan bir metin çıkabilir. Bu, makine çevirisinin cümleleri anlamlarıyla değil, kelime kelime çevirmesindendir. Bir kelimenin birçok karşılığı olabilir ama makine çevirisi içeriğe önem vermeden çeviri yaptığı için bazen önünüze anlamsız cümleler çıkabilir.

Makine çevirisi Google’ın geliştirdiği sinirsel teknoloji ile son zamanlarda çok gelişti ve gelişmeye de devam ediyor. İnsan düşünme şeklini taklit eden bu teknoloji sayesinde daha doğru ve kaliteli çeviriler ortaya çıkmaya başladı. Fakat halen yüzde yüz sonuç elde edilemiyor.

Kısacası, makine çevirisi hızlı bir çözüm olsa da profesyonel ve resmi amaçlar için kullanılmamalı. Fakat iç analiz ve analizler için kullanılabilir.

Bilgisayar Destekli Çeviri (CAT) Nedir?

Kısaca CAT (Computer Assisted Translation) olarak bilinen bilgisayar destekli çeviri, genellikle tercümanlar tarafından kullanılan bir çeviri aracıdır. Bir kaynak metni alıp istediğiniz hedef dile çevirebilirsiniz. Tek yapmanız gereken bir metni bilgisayar destekli çeviri aracına yüklemek ve hangi dilden hangi dile çevrileceğini işaretlemek. Metni yüklediğinizde karşınıza yüklenmiş bir proje olarak çıkar. Bu projeye tıkladığınızda ise yeni bir pencere açılır. Bu pencerede metnin sizin için cümle cümle segmentlere ayrıldığını göreceksiniz. Bu çeviri yaparken tercümanlara kolaylık sağlar. Tüm segmentleri çevirip onayladıktan sonra ise yeni metni kolaylıkla indirebilirsiniz.

Makine ve Bilgisayar Destekli Çeviri (CAT) Arasındaki Farklar

Yukarıda yazdıklarımdan anlayacağınız üzere ikisinin arasında büyük bir fark var. Makine çevirisi herkese açıkken ve herkes tarafından kullanılabilirken, bilgisayar destekli çeviri genellikle çevirmenler tarafından kullanılır. Makine çevirisi bir metni otomatik olarak basit bir kopyala yapıştır işlemi sonrası saniyeler içinde çevirirken, bilgisayar destekli çeviri bir kişi tarafından emek sarf edilerek çevrilir.

Diğer bir fark, eğer bir belge bilgisayar destekli çeviri ile çevrilirse, belgenin formatı bozulmaz. Makine çevirisinin böyle bir özelliği yok. Bilgisayar destekli çeviri de semboller, resimler, yazı tipi ve boyu, aralıklar ve satırların yeri gibi unsurlar aynı kaynak metindeki gibi kalır. Bu yüzden çevirmenler tarafından sıkça kullanılan bir araçtır.

Aynı zamanda, siz bir bilgisayar destekli çeviri aracını kullandıkça bu araç size bir çeviri belleği hazırlayacaktır. Çeviri belleği zaman içinde sizin bir kelime için kullandığınız kelimelerin karşılığını sizin için kaydedecek ve lazım olduğunda size karşılığını size sunacak. Makine çevirisinin böyle bir özelliği yok.

Tabii ki bilgisayar destekli çeviri araçları size bu kolaylıkları sağladığı için sizden bir şey istiyor. Nerdeyse bütün bilgisayar destekli çeviri araçları paralıdır. Aylık, senelik ve hatta ömürlük abonelikler satın alabiliyorsunuz. Çok ucuz olduğu da söylenemez. Bazen bir çevirmene bu çeviri araçları, bağlı olduğu çeviri bürosu tarafından sunuluyor. Bazen de çevirmen kendi alması gerekiyor.

Paralı olduğu içinde üye olarak giriş yapmanız gereken bir sistemdir. Makine çevirileri kolayca herkes tarafından ulaşılabilir şekilde kurulmuştur.

Bilgisayar destekli çeviri araçları Smartcat, Trados, Memsource, Across, Memoq ve Matecat gibi sistemlerdir. Bunları kullanmayı öğrenmek biraz sürebilir. Lisans eğitimini Mütercim-Tercümanlık bölümünde yapan öğrenciler için bu eğitim genellikle sunulmaktadır. Ayriyeten bunların nasıl kullanıldığını öğreten videoları da online olarak bulabilirsiniz. Makine çevirisini ise bir bakışta kolaylıkla anlayabilir ve kullanabilirsiniz.